Agravia

Προστασία ελιάς από θερμικό στρες – Συμβουλές

Ακαδημία Ελαιοκομίας στη Μεσσηνία

Καλοκαίρι σημαίνει υψηλές θερμοκρασίες και ξηρασία, δύο παράγοντες που δυσκολεύουν σοβαρά την ελαιοκαλλιέργεια. Ιδιαίτερα σε ξερικά χωράφια, η έλλειψη νερού και η έντονη ηλιοφάνεια προκαλούν μείωση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας, πτώση φύλλων και καρπών, και τελικά υποβάθμιση της παραγωγής και της ποιότητας.
Τι μπορούμε να κάνουμε στην πράξη για να προστατεύσουμε την καλλιέργεια;

 

Η λύση βρίσκεται σε στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως:

  • Ο σωστός προγραμματισμός ποτίσματος
  • Οι ορθές καλλιεργητικές πρακτικές (κλάδεμα, αποστάσεις φύτευσης)
  • Και κυρίως, η εφαρμογή φυσικών σκευασμάτων που προστατεύουν τα δέντρα από το στρες:
    πυρίτιο, καολίνη και βιοδιεγέρτες.

Οι κατάλληλές τους χρήσεις

Καολίνη

Η καολίνη, μια φυσική λευκή άργιλος, εφαρμόζεται με ψεκασμό στα φύλλα και τους καρπούς, δημιουργώντας ένα λεπτό, ανακλαστικό φιλμ στην επιφάνεια των φυτικών ιστών. Αυτή η επίστρωση μειώνει τη θερμοκρασία της επιφάνειας των φύλλων αντανακλώντας την ηλιακή ακτινοβολία, ενώ ταυτόχρονα μειώνει τη διαπνοή και προστατεύει τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης. Έρευνες έχουν δείξει ότι η εφαρμογή καολίνης σε ελιές, οδηγεί σε καλύτερη φυσιολογική συμπεριφορά, όπως υψηλότερη σχετική υγρασία φύλλων (RWC), διατήρηση της φωτοσυνθετικής δραστηριότητας και μείωση της καταπόνησης κατά τη διάρκεια περιόδων έντονης ζέστης.
Ειδικά σε νεαρές ελιές, έχει διαπιστωθεί αύξηση των αντιοξειδωτικών ενώσεων, όπως οι πολυφαινόλες, και μείωση της καρπόπτωσης, προσφέροντας τόσο προστασία όσο και βελτίωση της ποιότητας του τελικού προϊόντος. Η καολίνη επίσης λειτουργεί και εντομοαπωθητικά, αποτρέποντας την ωοτοκία και διατροφή εντόμων.

Προτεινόμενη Δοσολογία: 20- 40 γρ. καολίνης ανά λίτρο νερού, με προσθήκη προσκολλητικού.

Ιδανικά, την εφαρμόζουμε πριν τον καύσωνα, με επανάληψη ανά 3 ή 4 εβδομάδες, ανάλογα με τις συνθήκες.

Πυρίτιο

Το πυρίτιο, αν και δε θεωρείται απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο, έχει αποδειχθεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην ανθεκτικότητα των φυτών απέναντι σε συνθήκες στρες.
Στην περίπτωση της ελιάς, η εφαρμογή πυριτίου, κυρίως μέσω διαφυλλικών ψεκασμών με διαλυτές μορφές (όπως πυριτικά άλατα), συμβάλλει στον σχηματισμό μιας ενδοκυτταρικής “θωράκισης” που ενισχύει την αντοχή στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες.
Παράλληλα, βελτιώνει τη φωτοσυνθετική αποτελεσματικότητα και την ικανότητα του φυτού να αξιοποιεί καλύτερα το νερό και τα θρεπτικά συστατικά. Ο καρπός αποκτά καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενώ σε ορισμένες ποικιλίες υπάρχει και αύξηση των πολυφαινολών.

Βιοδιεγέρτες

Οι βιοδιεγέρτες – όπως τα εκχυλίσματα φυκιών, τα αμινοξέα και τα χουμικά οξέα, λειτουργούν ενεργοποιώντας τις φυσικές άμυνες του φυτού και ενισχύοντας τον μεταβολισμό του. Η χρήση τους σε κρίσιμες φάσεις, πριν ή κατά τη διάρκεια περιόδων θερμικού στρες, συμβάλλει στη διατήρηση της ομοιόστασης, ενισχύει την κυτταρική δραστηριότητα και βελτιώνει τη συνολική φυσιολογική κατάσταση της ελιάς.
Η τακτική εφαρμογή τους βοηθά στην ταχύτερη ανάκαμψη του φυτού μετά από στρεσογόνες καταστάσεις, ενισχύοντας τη ζωτικότητα και την ανθεκτικότητα του συστήματος. Οι βιοδιεγέρτες είναι πιο αποτελεσματικοί όταν το φυτό έχει ήδη επάρκεια σε θρέψη και φως.

Συνοπτικά

Πυρίτιο:
Εφαρμογή πριν και κατά τον καύσωνα, για θωράκιση από θερμότητα, ενίσχυση φύλλων και φωτοσύνθεσης.
Καολίνη:
Εφαρμογή προληπτικά, σε υψηλές θερμοκρασίες, για αντανάκλαση της ακτινοβολίας, μείωση της θερμοκρασίας και απώθηση εντόμων.
Βιοδιεγέρτες:
Εφαρμογή συμπληρωματικά, σε όλη τη σεζόν, για ενεργοποίηση της φυσικής αντοχής του φυτού.

Λέξεις-Κλειδιά:

Παρόμοια άρθρα