Η βερτισιλλίωση προκαλείται από τον μύκητα Verticillium dahliae. Είναι μύκητας εδάφους και προσβάλλει μεγάλο αριθμό καλλιεργούμενων φυτών και ζιζανίων. Η προσβολή γίνεται από το ριζικό σύστημα από όπου τα σπόρια του μύκητα μεταφέρονται μέσα από το αγγεία του ξύλου στο υπέργειο μέρος. Η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη του μύκητα είναι 22-23 οC.
Στη χώρα μας προκαλεί σοβαρές ζημιές στη ποικιλία Αμφίσσης που καλλιεργείται κατά πλειοψηφία στη Στερεά Ελλάδα.
Τα συμπτώματά της στην ελιά εμφανίζονται με την ταχεία ξήρανση κλάδων διαφόρων μεγεθών συνήθως στην μια πλευρά των δένδρων. Πολλές φορές η ασθένεια εκδηλώνεται με την μορφή αποπληξίας, δηλαδή γρήγορη ξήρανση του δένδρου.
Σε εγκαταστημένες καλλιέργειες η αντιμετώπιση της ασθένειας είναι πολύ δύσκολη. Για τη προστασία της ελιάς από το συγκεκριμένο παθογόνο μύκητα πρέπει να περιλαμβάνει:
Γίνονται προσπάθειες για ανάπτυξη ανθεκτικών υποκειμένων έτσι ώστε να περιοριστεί το πρόβλημα χωρίς όμως θετικά αποτελέσματα.
Το παθογόνο αίτιο της ασθένειας διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1972 σε καλλιέργεια της Κρήτης και ιδιαίτερα στο νομό Ηρακλείου. Πρόκειται για το μύκητα Phoma incompta. Στις καλλιεργούμενες ποικιλίες ελιάς στη χώρα μας, είναι γνωστό ότι περισσότερο προσβάλλονται η Θρουμπολιά και η Κολοβή.
Ο μύκητας σε τεχνητές καλλιέργειες σχηματίζει μικρά πυκνίδια σκούρου χρώματος στα οποία παράγονται πολύ μικρά πυκνιδισπόρια. Η ασθένεια μοιάζει αρκετά με την κορυφοξήρα των εσπεριδοειδών.
Αρχικά στα προσβλημένα δένδρα παρατηρούνται διάσπαρτοι μικροί ξηροί βλαστοί που διατηρούν τα φύλλα τους επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Από τους νεαρούς βλαστούς η ξήρανση προχωρεί στους κλαδίσκους και στη συνέχεια στους χονδρότερους κλάδους. Στην επιφάνεια των προσβλημένων κλαδίσκων παρατηρούνται επιμήκεις καστανές κηλίδες με επιφάνεια βυθισμένη που μπορεί να εκτείνονται σε μεγάλο μήκος. Η εξέλιξη της ασθένειας είναι πολύ αργή. Ολική ξήρανση των δένδρων σπάνια παρατηρείται.
Η ασθένεια είναι κλασσική αδρομύκωση και μοιάζει σε όλα της τα χαρακτηριστικά με την κορυφοξήρα των εσπεριδοειδών, όπως έχει αναφερθεί και προηγουμένως. Η καταπολέμηση της είναι εξίσου δύσκολη. Η κοπή των προσβλημένων κλάδων και η επιμελημένη καλλιέργεια των δένδρων, ώστε να δώσουν νέους βλαστούς, βελτιώνει την κατάσταση.
Η ασθένεια προκαλείται από το μύκητα Spilocaea oleagina (Cycloconium oleaginum), ο οποίος διατηρείται στα φύλλα του δένδρου σαν μυκήλιο ή σπόρια όλο το χρόνο. Για να γίνουν μολύνσεις χρειάζεται βροχή ή πολύ υψηλή σχετική υγρασία επί 2-3 μέρες. Ιδανική θερμοκρασία είναι 15-20 οC. Επομένως, με τα δεδομένα αυτά στη χώρα μας έχουμε εμφάνιση της προσβολής δύο φορές το χρόνο το φθινόπωρο και την άνοιξη. Τα συμπτώματα της προσβολής μπορούν να εμφανιστούν από 2 εβδομάδες έως 2 μήνες μετά.
Το κυκλοκόνιο παρατηρείται σε όλες τις χώρες που καλλιεργείται η ελιά και είναι μια από τις σοβαρότερες ασθένειες της. Από τις καλλιεργούμενες στη χώρα μας ποικιλίες περισσότερο ευαίσθητες είναι η Λιανολιά Κερκύρας, η Κονσερβολιά και η Καλαμών. Η Κορωνέικη είναι πιό ανθεκτική.
Η προσβολή γίνεται κατά το πλείστων στα φύλλα, λιγότερο τους ποδίσκους των καρπών και τους κλαδίσκους και σπανιότερα τους καρπούς. Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων σχηματίζονται κηλίδες κυκλικές 6-10 mm με χρώμα γκρι-καστανό στο κέντρο και καστανόμαυρη περιφέρεια, ενώ το καλοκαίρι παρατηρείται μια τρίτη κίτρινη ζώνη.
Γιάννης Διβανές
Γεωπόνος MSc
i-CON.SHARE
