Ενημέρωση για το τόσο επίκαιρο και σημαντικό θέμα λόγω της κλιματικής αλλαγής, που είναι ο Λήθαργος της Ακτινιδιάς, μας παρέχει ο Βασίλης Έξαρχος, Γεωπόνος ΑΠΘ με Intergrade Master, μεταπτυχιακό στην Αειφορική Γεωργία και Υποψήφιος Διδάκτωρ Εδαφολογίας.
Το ακτινίδιο ανήκει στα φυλλοβόλα δένδρα. Ουσιαστικά, ο λήθαργος πρόκειται για μια «στρατηγική» κάποιων φυτών που τη δύσκολη περίοδο του χειμώνα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αντιξοότητες των καιρικών συνθηκών (χαμηλές θερμοκρασίες) ρίχνουν τα φύλλα τους, μειώνουν όλες τις λειτουργίες στις άκρως απαραίτητες και «κοιμούνται» (πέφτουν σε Λήθαργο) μέχρι την επερχόμενη άνοιξη, οπότε ξεκινούν πάλι…
Η διαδικασία αυτή, ως τακτική επιβίωσης υπάρχει και στο ζωικό βασίλειο (π.χ. αρκούδα).
Επίσης, εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν και τα «αειθαλή» δένδρα (π.χ. ελιά) που είναι πιο «προσαρμοσμένα» (σκληραγωγημένα) και διατηρούν τα φύλλα και τις λειτουργίες τους όλον το χρόνο.
Ο Λήθαργος της Ακτινιδιάς ξεκινά με την πτώση των φύλλων (Δεκέμβριο) και τελειώνει με την έκπτυξη των οφθαλμών (αρχές Απριλίου). Η «σηματοδότηση» (δηλ. η αντίληψη από το ακτινίδιο) για την έναρξη του Λήθαργου τον Δεκέμβριο, γίνεται με την πτώση της θερμοκρασίας και τη μείωση της διάρκειας της ημέρας (φωτοπερίοδος).
Ενώ αντίθετα, η «σηματοδότηση» για το σπάσιμο του Λήθαργου, η έκπτυξη των οφθαλμών και η έναρξη της βλαστικής περιόδου συμβαίνει τον Απρίλιο, ακριβώς με το αντίθετο φαινόμενο, δηλαδή την αύξηση της θερμοκρασίας και την παράλληλη αύξηση της διάρκειας της ημέρας.
Το ακτινίδιο για να βγει με «επιτυχία» από τη διαδικασία του Λήθαργου, πρέπει να συμπληρώσει κάποιες ώρες ψύχους (0-7 βαθμούς Κελσίου), για κάποιες ώρες. Αυτές είναι για τις Πράσινες ποικιλίες τουλάχιστον 700-800 ώρες, ενώ για τις Κίτρινες τουλάχιστον 400-500 ώρες.
Οι συνέπειες της μη συμπλήρωσης των χαμηλών θερμοκρασιών του λήθαργου είναι η ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση των καρπών του ακτινιδίου.
Σίγουρα όμως, το ίδιο πρόβλημα με εμάς και ίσως σε περισσότερο βαθμό, έχουν και οι βασικοί μας ανταγωνιστές (Νέα Ζηλανδία, Ιταλία κ.α.)
Κάποιες περιοχές της Ελλάδας (όπου καλλιεργούν το Ακτινίδιο) έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα με τους «ήπιους» χειμώνες και τη συμπλήρωση των ωρών.
Σύμφωνα πάντα με τον κ. Έξαρχο, το πρόβλημα θα είναι αρκετά σοβαρό, εάν συνεχίσει η κλιματική αλλαγή.
Το αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι, όπως όλα τα φυτά στη φύση, τα Ακτινίδια «εγκλιματίζονται» (μαθαίνουν να ζουν) στις συνθήκες αυτές, όπου μπορεί σταδιακά το φυτό να απαιτεί για το «ομαλό» σπάσιμο του Λήθαργου λιγότερες ώρες ψύχους.
Αυτός άλλωστε είναι ο μηχανισμός «επιβίωσης» των φυτών στη φύση και ο τρόπος διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άμεσα επ’ αυτού. Μπορούμε έμμεσα όμως να δράσουμε, κρατώντας σε υψηλό επίπεδο την υγεία και τη ζωτικότητα του φυτού. Το γεγονός αυτό συνδέεται έμμεσα με το πρόβλημα του ατελούς Λήθαργου και μετριάζει τις αρνητικές επιπτώσεις.
Ως γνωστόν, την υγεία του φυτού την πετυχαίνουμε πραγματοποιώντας τη σωστή στιγμή όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες (όπως αραίωμα, κλάδεμα, ρίπερ κ.α.). Επίσης, μπορούμε να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα και με το ορθολογικό πότισμα, την ισορροπημένη λίπανση και την έγκαιρη φυτοπροστασία.
