Τα φυτά έχουν δύο στάδια ανάπτυξης, το βλαστικό, οπού τα φύλλα και οι βλαστοί αναπτύσσονται ταχέως και το παραγωγικό, οπού αρχίζει η άνθηση των άνθεων και η δημιουργία των καρπών. Κατά την καλλιέργεια ενός φυτού πρέπει να διατηρείται μία ισορροπία μεταξύ του βλαστικού και του παραγωγικού σταδίου ώστε να επιτύχουμε μέγιστη απόδοση.
Αρχικά, όταν τα φυτά είναι νεαρά πρέπει να δοθεί έμφαση στο βλαστικό στάδιο ώστε τα φυτά να αποκτήσουν σχετικά μεγάλα φύλλα και υγιείς βλαστούς.
Σε αυτό το στάδιο είναι πολύ σημαντικό να δημιουργηθεί η απαιτούμενη φωτοσυνθετική επιφάνεια, ώστε να παραχθούν τα απαραίτητα σάκχαρα τα οποία θα χρησιμοποιήσει το φυτό μετέπειτα στην παραγωγή καρπών. Μόλις το φυτό αποκτήσει την κατάλληλη φωτοσυνθετική επιφάνεια θα πρέπει να γίνει η μετάβαση στο παραγωγικό στάδιο.
Στο παραγωγικό στάδιο τα σάκχαρα μετατοπίζονται προς τα άνθη και συντελούν στην παραγωγή των καρπών.
Με αυτό τον τρόπο το φυτό είναι ικανό να δημιουργήσει μεγαλύτερους και περισσοτέρους καρπούς. Για παράδειγμα στην καλλιέργεια αγγουριού αφαιρούμε τα πρώτα 8 άνθη με σκοπό να διατηρήσουμε το φυτό περισσότερο στο βλαστικό στάδιο ώστε να δημιουργήσει μεγαλύτερα φύλλα τα οποία αργότερα θα παρέχουν φωτοσυνθετικά προϊόντα στην δημιουργία καρπών.
Καθώς τα φυτά αρχίζουν να δημιουργούν καρπούς είναι δυνατόν να μετατοπίσουμε την ανάπτυξη τους προς το παραγωγικό ή το βλαστικό στάδιο αλλάζοντας διάφορους περιβαλλοντικούς ή θρεπτικούς παράγοντες. Αυτοί οι χειρισμοί καλύπτονται από τον όρο Plant steering. Θα πρέπει πάντα να αλλάζουμε έναν ή δύο παράγοντες τη φορά και να ελέγχουμε για τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εάν αυτά δεν επιτυγχάνονται θα πρέπει να αλλάζουμε κι άλλους παράγοντες. Γενικότερα οι τομάτες θα πρέπει να μεταβαίνουν προς το παραγωγικό στάδιο σχετικά νωρίς στην διάρκεια της καλλιέργειας. Στην καλλιέργεια πιπεριάς, μελιτζάνας και αγγουριού θα πρέπει να δημιουργούνται ισχυρά φυτά πριν την μετάβαση από το βλαστικό στο παραγωγικό στάδιο.
Οι κύριοι χειρισμοί που μπορούμε να κάνουμε για αυτή τη μετάβαση είναι η ρύθμιση της θερμοκρασίας, της άρδευσης, της αγωγιμότητας EC καθώς και άλλες καλλιεργητικές τεχνικές. Ο παραγωγός θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τα χαρακτηριστικά των δύο σταδίων ώστε να μπορεί ο να επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Παράδειγμα μετάβασης Βλαστικό-Παραγωγικό στάδιο Τομάτας
| Παράμετρος | Περισσότερο Βλαστικό | Περισσοτερο Παραγωγικό |
| Άρδευση (διάρκεια – συχνοτητα | Μικρή – Συχνά | Μεγάλη – αραιά |
| Αρχή άρδευσης | Νωρίς | Αργότερα |
| Τέλος άρδευσης | Αργά | Νωρίτερα |
| Απορροή | Μεγάλη, Χαμηλή EC | Μικρή, Yψηλή EC |
| VPD | Χαμηλό | Υψηλότερο |
| Διαφορά θερμ. μέρα νύχτα | Μικρή | Μεγαλύτερη |
| EC διαλύματος τροφοδοσίας | Χαμηλή | Υψηλή |
Βιβλιογραφία:
Loomis, E.L. and P.C. Crandall. 1977. Water consumption of cucumbers during vegetative and reproductive stages of growth. J. Am. Soc. Hort. Sci., 102:124-127.
Olympios, C. M. and J.J. Hanan. 1992. The effect of temperature, humidity and carbon dioxide enrichment in raising Cucumbers (Cucumis sativus) seedlings. Acta Hortic., 303:105-112.
Nederhoff, Elly & Houter, G.. (2009). Plant management : for generative or vegetative steering. Practical Hydroponics & Greenhouses 2009 (2009) 105.
Ολύμπιος, Χ.Μ. 2001. Η Τεχνική της Καλλιέργειας των Κηπευτικών στα θερμοκήπια.
RESH, H. M. 2013. HYDROPONIC Food Production.
Ηλίας Παπαδόπουλος
Γεωπόνος MSc
i-CON.SHARE
