Τα εαρινά ζιζάνια αναπτύσσονται ταχύτατα στις ανοιξιάτικες καλλιέργειες, αποτελούν σημαντικό πρόβλημα µα σε αυτές και η έγκαιρη αναγνώρισή τους συµβάλλει στην ταχεία αντιμετώπισή τους. Τα βοτανικά χαρακτηριστικά τους και ο βιολογικός τους κύκλος σχετίζονται άµεσα µε την αναγνώριση και διάκρισή τους.
Τα εαρινά ζιζάνια είναι εκείνα που ανταγωνίζονται τις ανοιξιάτικες καλλιέργειες όπως τον αραβόσιτο, τον καπνό, το βαμβάκι, τον ηλίανθο, τα τεύτλα, το ρύζι κ.ά. αλλά και τις πολυετείς καλλιέργειες, όπως τα δέντρα, το αμπέλι, τη µηδική κ.ά. Η σημασία της διαχείρισής τους είναι μεγάλη διότι:
α) προκαλούν µείωση των αποδόσεων και επομένω οικονοµική ζημιά στις καλλιέργειες
β) ανταγωνίζονται τις καλλιέργειες για νερό και θρεπτικά στοιχεία σε περιόδους πιθανής ανεπάρκειας νερού.
Η σωστή διαχείριση των ζιζανίων για τον αποτελεσματικό έλεγχο τους απαιτεί καλλιεργητικούς, µηχανικούς και χηµικούς τρόπους αντιµετώπισης.
Αυτοί είναι:
| Ετήσια εαρινά ζιζάνια | ||
| Πλατύφυλλα | ||
| Κοινή Ονομασία | Επιστημονική Ονομασία | Οικογένεια |
| Αγριομελιτζάνα | Xanthium strumarium | Asteraceae |
| Αγριοντοματιά | Solanum nigrum | Solanaceae |
| Αντράκλα | Portulaca oleracea | Portulacaceae |
| Βλήτο | Amaranthus retroflexus | Amaranthaceae |
| Λουβουδιά | Chenopodium album | Chenopodiaceae |
| Πολυκόμπι | Polygonum aviculare | Polygonaceae |
| Τάτουλας | Datura stramonium | Solanaceae |
| Αγρωστώδη | ||
| Αιματόχορτο | Digitaria sanguinalis | Poaceae |
| Μουχρίτσα | Echinochloa crus-galli | Poaceae |
| Σετάρια | Setaria spp. | Poaceae |
Χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα σηµαντικότερα εαρινά ζιζάνια των καλλιεργειών. Το νεαρό σπορόφυτο έχει χαρακτηριστικές επιµήκεις κοτυληδόνες και το ανεπτυγµένο φυτό καρπούς καλυµµένους µε αγκάθια που κολλάνε εύκολα στο µαλλί των ζώων. Φυτρώνει από νωρίς την άνοιξη µέχρι τα µέσα του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους που έχουν διαφορετικό βαθμό ληθάργου.
Το νεαρό σπορόφυτο έχει ελλειψοειδείς κοτυληδόνες, ενώ το ανεπτυγµένο φυτό είναι όρθιας ανάπτυξης µε τρίχωµα κατά µήκος των βλαστών του και µαύρους καρπούς κατά την ωρίµανση. Φυτρώνει από την άνοιξη µέχρι τις αρχές του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους.
Το νεαρό σπορόφυτο έχει επιµήκεις κοτυληδόνες και κόκκινη απόχρωση. Φυτρώνει από τα µέσα της άνοιξης µέχρι το τέλος του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους που χαρακτηρίζονται από διαφορετικό βαθµό ληθάργου και εποµένως σταδιακό φύτρωµα, κάτι που δυσκολεύει σηµαντικά την αντιµετώπισή του. Αξίζει να σηµειωθεί ότι ένα και µόνο φυτό µπορεί να παράξει εκατοντάδες χιλιάδες σπόρους.
Το νεαρό σπορόφυτο έχει επιµήκεις, συµµετρικές κοτυληδόνες και ροµβοειδή πραγµατικά φύλλα (µοιάζουν µε πόδι χήνας). Φυτρώνει συνήθως από την άνοιξη µέχρι τις αρχές του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους.
Το νεαρό σπορόφυτο έχει γραµµοειδείς κοτυληδόνες, ενώ το ανεπτυγµένο φυτό αποτελείται από πολλούς διακλαδιζόµενους βλαστούς µε ευδιάκριτους κόµβους (γόνατα) κατά µήκος τους. Φυτρώνει από νωρίς την άνοιξη µέχρι τα µέσα του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους.
Το νεαρό σπορόφυτο έχει αρχικά πλάγια ανάπτυξη, ενώ το ανεπτυγµένο φυτό χαρακτηρίζεται από την παρουσία διακλαδιζόµενης, κύπτουσας φόβης. Η µουχρίτσα είναι ένα ζιζάνιο µε πολύ µεγάλη παραλλακτικότητα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιµετωπιστεί εξαιτίας και της ανθεκτικότητας που συχνά παρουσιάζει σε διάφορα ζιζανιοκτόνα. Φυτρώνει από την άνοιξη µέχρι τις αρχές του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε σπόρους.
Το νεαρό σπορόφυτο χαρακτηρίζεται από απουσία ωτίων και γλωσσίδας, ενώ ο κυλινδρικός ή ελλειψοειδής στάχυς του ανεπτυγµένου φυτού µοιάζει µε ουρά αλεπούς. Φυτρώνει αργά την άνοιξη µέχρι και το τέλος του καλοκαιριού και πολλαπλασιάζεται µε πολυάριθµους σπόρους.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Βασιλάκογλου, Ι. (2004). Ζιζάνια – Αναγνώριση και αντιµετώπιση. Αθήνα: Εκδόσεις Σταµούλη, σελ. 66-74.
Γιαννοπολίτης, Κ. (2004). Αντιµετώπιση των ζιζανίων στο βαµβάκι. Στο Γεωργία-Κτηνοτροφία 10/2004, σελ. 53-59.
Λόλας, Π. (2014). Ζιζάνια: αναγνώριση, µορφολογία, βιολογία, κατάταξη, ζηµίες, ωφέλειες, διαχείριση. Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, σελ. 24-52.
Γιάννης Διβανές
Γεωπόνος MSc
i-CON.SHARE
