Έλεγχος θρεπτικών στοιχείων

Για την φυσιολογική ανάπτυξη του φυτού και της βέλτιστη ποιότητα των καρπών είναι πολύ σημαντικό να διατηρείται σωστή ισορροπία μεταξύ των στοιχείων ιδιαίτερα μεταξύ του καλίου : ασβεστίου (K ⁺ : Ca ²⁺) και καλίου : αζώτου (Κ ⁺ : ΝΟ₃ ^–). Επειδή η ριζόσφαιρα είναι ένα δυναμικό περιβάλλον με συνεχόμενες μεταβολές κατά την διάρκεια της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνονται συχνές αναλύσεις  ώστε να προσαρμόζεται καταλλήλως το θρεπτικό διάλυμα τροφοδοσίας. Συστήνεται να γίνεται τουλάχιστον μία ανάλυση το μήνα.

Έλεγχος pH

            Το pH είναι ένας δείκτης που μας υποδεικνύει πόσο όξινο η αλκαλικό είναι ένα θρεπτικό διάλειμμα. Το pH του θρεπτικού διαλύματος καθορίζει την διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων (Εικόνα  1) . Γενικότερα τα ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος (Fe), το μαγγάνιο (Mn) και ο ψευδάργυρος (Zn) είναι λιγότερα διαθέσιμα όταν το pΗ αυξάνεται στο 6,5 – 8,0.

Αυτός είναι ένας λόγος που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται χηλικές μορφές αυτών των ιχνοστοιχείων. Ακόμα, σε υψηλές τιμές pH (αλκαλικά) ο φώσφορος (P) τείνει να σχηματίζει σύμπλοκα με το ασβέστιο (Ca) και το μαγνήσιο (Mg) με αποτέλεσμα να γίνεται μη απορροφήσημος από το φυτό και να αποφράσσει το αρδευτικό δίκτυο. Για την βέλτιστη απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων από το φυτό το pH στην ριζόσφαιρα θα πρέπει να διατηρείται μεταξύ 5,5 – 6,5 άρα το pH του θρεπτικού διαλύματος τροφοδοσίας να είναι μεταξύ 5,5 – 5,8.

Κατά την διάρκεια της καλλιέργειας το pH μεταβάλλεται. Για παράδειγμα η απορρόφηση αρνητικά φορτισμένων ιόντων (ανιόντων) όπως τα νιτρικά ιόντα (ΝΟ₃^–) προκαλεί αύξηση pH στην ριζόσφαιρα (αλκαλικό περιβάλλον). Η απορρόφηση θετικά φορτισμένων ιόντων (κατιόντων) όπως ιόντα καλίου (Κ⁺) προκαλεί μείωση του pH στην ριζόσφαιρα (όξινο περιβάλλον). Για την σωστή ρύθμιση του pH θα πρέπει να διατηρείται κατάλληλη ισορροπία μεταξύ νιτρικού αζώτου και αμμωνιακού (ΝΟ₃^– -Ν: ΝΗ₄⁺ -Ν).

Τρόποι διόρθωσης αυξημένου pH (μείωση pH):

1. Αύξηση ή προσθήκη αμμωνιακού αζώτου στο θρεπτικό διάλυμα.
2. Αύξηση της διάρκειας άρδευσης με ταυτόχρονη μείωση της συχνότητας άρδευσης.
3. Μετάβαση του φυτού στο παραγωγικό του στάδιο.
4. Συνολική μείωση του pH στο θρεπτικό διάλυμα τροφοδοσίας.

Τρόποι διόρθωσης μειωμένου pH (αύξηση pH):

1. Μείωση του αμμωνιακού αζώτου στο θρεπτικό διάλυμα
2. Μείωση της διάρκειας άρδευσης με ταυτόχρονη αύξηση της συχνότητας άρδευσης.
3. Μετάβαση του φυτού σε πιο βλαστικό στάδιο.
4. Συνολική αύξηση του pH στο θρεπτικό διάλυμα τροφοδοσίας.

Γιάννης Διβανές
Γεωπόνος MSc
i-CON.SHARE

Βιβλιογραφία:

RESH, H. M. 2013. HYDROPONIC Food Production.

ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ, Δ. 2014. Εγχειρίδιο Υδροπονίας. Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών – Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών.

ΣΑΒΒΑΣ, Δ. 2011. Καλλιέργειες εκτός εδάφους: Υδροπονία, Υποστρώματα, Αθήνα, Εκδόσεις ΑγρόΤυπος.

Maloupa, E., 2002. Hydroponic systems. In: Hydroponic Production of Vegetables and Ornamentals. (Savvas, D. and Passam, H.C., Eds.). Embryo Publications, Athens, Greece, 117-156.

Schröder F-G., Lieth, J.H., 2002. Irrigation control in hydroponics. In: Hydroponic Pro- duction of Vegetables and Ornamentals (Savvas, D. and Passam, H.C., Eds.). Embryo Pub- lications, Athens, Greece, 263-298.

onneveld, C., Voogt, W., 2009. Plant Nutrition of Greenhouse Crops. Springer, Dor- drecht, Heidelberg, London, New York.