Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ,μια ασυνήθιστη πολυετείς ασθένεια ξύλου , στην περιοχή της Σκύδρας. Ονομάζεται ελεφαντίαση και πλήττει κτήματα ακτινιδίων cv. Hayward ηλικίας 9-10 ετών.
Tα κυριότερα συμπτώματα είναι η υπερτροφία κυρίως του λαιμού και κατά μήκος του κορμού, με παράλληλη μείωση της δραστηριότητας του φυτού.
Η ανάπτυξη της διαμέτρου του λαιμού σε ένα φυτό που νοσεί, μπορεί να φθάνει σε ποσοστό 60% (μεγαλύτερης διαμέτρου), σε σύγκριση με ένα υγιές, ίδιας ηλικίας δένδρο.
Η συχνότητα εμφάνισης της ελεφαντίασης (εξ ου και το όνομα δανεισμένο από την ιατρική), για τις νέες φυτείες είναι αρκετά χαμηλό ,της τάξεως του10%, ενώ το ποσοστό για τις παλαιές μπορεί να φθάσει σε ποσοστό του 50%.
Οι μύκητες που προκαλούν την υπερτροφία του κορμού είναι:
1.Phaeoacremonium aleophilum
2.Phaeoacremonium parasiticum
3.Cadophora malorum
4. Fomitiporia mediterranea
Τα αρχικά συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται στο φύλλωμα στα τέλη του καλοκαιριού, ως μικρές ανοιχτού πράσινου χρώματος κηλίδες, παράλληλα αρχίζουν να διανέμονται στην άνω πλευρά του φύλλου. Οι κηλίδες μεγεθύνονται και εξελίσσονται έχοντας ακανόνιστο σχήμα ,ενώ σε προχωρημένο στάδιο προσβολής έχουμε ακόμα και φυλλόπτωση (photo 3, 4).
Τα προσβεβλημένα φυτά παράγουν μικρούς και ατροφικούς καρπούς, με μεγάλη ευπάθεια σε μετασυλλεκτικούς μύκητες κατά την συντήρηση τους, μέσα στους ψυκτικούς θαλάμους.
Ωστόσο άγνωστοι παραμένουν οι αιτιολογικοί παράγοντες και συνεπώς δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα ο τρόπος εξάπλωσης της φθοράς του ξύλου. Είναι μια σύνθετη ασθένεια που προκύπτει από τον ανταγωνισμό των διαφόρων μυκήτων και παρουσιάζεται συνήθως μετά από το 9-10 έτος ζωής των φυτών.
Η ασθένεια εμφανίζεται με κάποια κανονικότητα περίπου ένα μήνα μετά την πλήρη άνθιση. Τα φύλλα έχουν την τάση να κάμπτονται και να αποκτούν έναν αποχρωματισμό.
Σε διατομή ενός κορμού σημειώνεται καστανός μεταχρωματισμός των ετήσιων δακτυλίων. Οι καρποί δεν παρουσιάζουν καμία εξωτερική ανωμαλία αλλά έχουν μικρότερο χρόνο συντήρησης στους ψυκτικούς θαλάμους.
Η διαδικασία αποικοδόμησης του ξύλου, ξεκινά από το σημείο των πληγών κυρίως μετά το κλάδεμα. Μια αποτελεσματική στρατηγική άμυνας κατά της ασθένειας είναι, να περιοριστούν οι μεγάλες τομές στο κλάδεμα και οι τραυματισμοί που προκαλούνται από το χαλάζι και τα τρωκτικά. Σημαντικό είναι η προσεκτική διαχείριση καταπολέμησης των ζιζανίων.
Η στρατηγική για την προστασία, βασίζεται στα παρακάτω project:
1.Φύτευση δενδρυλλίων από άνοσο φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό(Virus-free), που αναπαράγεται με την μέθοδο της ιστοκαλλιέργειας(in-vitro),κάτω από ασηπτικές συνθήκες.
2.Ανίχνευση και καταστροφή ύποπτων και άρρωστων φυτών.
3.Καλλιεργητικά μέτρα όπως: ισορροπία μεταξύ άρδευσης και στράγγισης του εδάφους. Περιορισμός των αζωτούχων λιπασμάτων, επιμελημένο κλάδεμα και κάλυψη των τομών με κρέμα εμβολιασμού.
4.Κάθε τρία χρόνια να γίνονται φυτοπαθολογικοί έλεγχοι του οπωρώνα.
5.Ισορροπημένη θρέψη του οπωρώνα και εμπλουτισμό με σίδηρο.
6.Προστασία από ξυλοφάγα έντομα.
Σκύδρα, Δεκέμβριος 2016
panagiotis G.XAFAKOS
Specialist Fruttologo a focus on Stone Fruit tree
Πηγή: froutonea.gr
