Agravia

Καλλιέργεια Κρεμμυδιού: Οδηγός και Καλλιεργητικές Τεχνικές

Ποικιλίες των Κρεμμυδιών

Υπάρχουν πολλά είδη βρώσιμων κρεμμυδιών που διαφέρουν σε μέγεθος, σχήμα και γεύση. Το κρεμμύδι είναι το πιο διαδεδομένο μέλος της κατηγορίας του, αντιπροσωπεύοντας τις μεγαλύτερες περιοχές καλλιέργειας και την παγκόσμια απόδοση.

  • Από τα γλυκά κρεμμύδια, σπουδαιότερες ποικιλίες είναι τα κρεμμύδια Μαδέρας. Αυτά έχουν βολβούς πολύ χονδρούς, κωνικούς και σαρκώδη φύλλα. Η ποικιλία αυτή καλλιεργείται επιτυχώς στη Μακεδονία.
  • Τα κρεμμύδια κόκκινα Αίγυπτου, έχουν βολβούς ωοιδείς ή μακτόστενους. Τα άνθη της ποικιλίας αυτής όταν γονιμοποιηθούν δεν σχηματίζουν σπόρους αλλά βολβούς, με τα όποια και πολλαπλασιάζονται.
  • Τα καυτερά κρεμμύδια έχουν πολυάριθμες ποικιλίες και παραλλαγές με βολβούς στρογγυλούς, μακρόστενους, ωοεδείς, με φύλλα εξωτερικά, κίτρινα, λευκά, πυρρόξανθα ή κόκκινα. Εξ αυτών, προτιμούνται κατά τόπους τα μεν ή τα δε, αναλόγως των τοπικών συνηθειών και του εγκλιματισμού που αποκτούν. Για ξερικές καλλιέργειες, τα στρογγυλά θεωρούνται ανθεκτικότερα και παραγωγικότερα, για δε τις ποτιστικές και χλωρές, τα μακριά και πυρόξανθα.

Τα κρεμμύδια κατηγοριοποιούνται σε 3 κατηγορίες, σύμφωνα με τις απαιτήσεις τους στο μήκος της ημέρας:

  • Ποικιλίες μικράς φωτοπεριόδου 11-12 ώρες.
  • Ποικιλίες μέσης φωτοπεριόδου 13-14 ώρες.
  • Ποικιλίες μακράς φωτοπεριόδου 14-16 ώρες.

Ποικιλίες των Κρεμμυδιών
Ποικιλίες των Κρεμμυδιών

Οι ποικιλίες κρεμμυδιού διακρίνονται επίσης από το χρώμα τους, κίτρινο / καφέ, λευκό ή κόκκινο. Συνήθως οι ποικιλίες με παρόμοιο χρώμα θα έχουν τυπικά χαρακτηριστικά.

Παραγωγή κοκκαριού
Καλλιέργεια ξερών κρεμμυδιών

Για την παραγωγή κοκκαριού, δηλαδή βολβών του πρώτου έτους, σπέρνεται κρεμμυδόσπορος κατά Φεβρουάριο-Μάρτιο, σε βραγιές καλοδουλεμένες αλλά όχι πολύ κοπρισμένες. Οι σπόροι σκορπίζονται στα πεταχτά η κατά γραμμές, οι οποίες ν’ απέχουν 10-15 cm η μία της άλλης όπου σκεπάζονται ελαφρά, ως ένα πόντο βάθος, με κοσκινισμένο φυτόχωμα ή κοπρόχωμα.

Επόμενες περιποιήσεις αποτελούν το βοτανίσματα και μερικά σκαλίσματα. Τα ποτίσματα στην αρχή πρέπει να είναι συχνά και άφθονα, και περιορίζονται πολύ μόλις τα φύλλα αρχίσουν να κιτρινίζουν να διακόπτονται εντελώς, 15-20 ήμερες τουλάχιστον πριν τη συγκομιδή.

Όταν το φύλλωμα ξεραθεί (Αύγουστο – Σεπτέμβριο) ξεριζώνονται οι βολβοί και διατηρούνται σε μέρος στεγνό και καλά αεριζόμενο. Οι βολβοί του κοκκαριού έχουν διάφορο σχήμα και χρώμα, αναλόγως των ποικιλιών πού ανήκουν

Καλλιέργεια ξερών κρεμμυδιών

Η καλλιέργεια του δευτέρου έτους προς παραγωγή ξηρών κρεμμυδιών, πραγματοποιείται είτε με κοκκάρι, είτε με χλωρά φυτά. Η φυτεία του κοκκαριού πραγματοποιείται το Φεβρουάριο-Μάρτιο. Το έδαφος, στο όποιο πρόκειται να γίνει η καλλιέργεια, πρέπει να έχει υποστεί αρκετή επεξεργασία και να έχει λιπανθεί με χωνευμένη κοπριά νωρίς, από το φθινόπωρο.

Η φύτευση γίνεται σε προετοιμασμένες βραγιές, με αποστάσεις 20-25 πόντων μεταξύ τους και βάθος 2-3 πόντων το πολύ. Σε χώματα βαριά ή ποτιστικά, είναι προτιμότερο η φυτεία να εγκαθίσταται σε σαμάρια κατά τον Φεβρουάριο – Μάρτιο. Για νεροκρόμμυδα η μεταφύτευση γίνεται κατά Μάιο -“Ιούλιο.

Τα μικρά κρεμμυδάκια δεν αρδεύονται για 2 – 3 εβδομάδες, ώστε να σκληραγωγηθούν και κατόπιν ξεριζώνονται και μεταφυτεύονται σε βραγιές μεγαλύτερων αποστάσεων, 25-30 πόντων.

Πριν τη φύτευση, κόβονται τα φύλλα και οι μακριές ρίζες κατά το ήμισυ και χρησιμοποιούνται αμέσως ή αφού μαραθούν λίγο και ακολουθεί πότισμα.

Οι καλλιεργητικές απαιτήσεις των κρεμμυδιών, όταν αυτά σπαρθούν με κοκκάρι αποτελούν 1-2 σκαλίσματα και μερικά ποτίσματα, εφ όσον επικρατεί μεγάλη ξηρασία.

Καλλιέργεια χλωρών κρεμμυδιών
Καλλιέργεια χλωρών κρεμμυδιών

Για τη καλλιέργεια χλωρών κρεμμυδιών, η φύτευση του κοκκαριού αρχίζει από τον Οκτώβριο και συνεχίζεται μέχρι την άνοιξη. Συνήθως προτιμάται το χονδρό και μακρόστενο κοκκάρι, γιατί αποδίδει πιο παχύ στέλεχος και περισσότερα φύλλα. Επίσης για το σκοπό αυτό, η καλλιέργεια πρέπει να εγκαθίστανται σε πλούσια, καλά λιπασμένα με άφθονη χωνευμένη κοπριά εδάφη. Η συγκομιδή των χλωρών κρομμυδιών, συνήθως αρχίζει 2-3 μήνες μετά την φύτευση, όταν το φύλλωμα είναι μεγάλο και έτοιμο για κατανάλωση.

Στάδια ανάπτυξης κρεμμυδιού
Στάδια ανάπτυξης κρεμμυδιού

Καλλιέργεια κρεμμυδιού – απαιτήσεις ανάπτυξης
Το κρεμμύδι έχει επιφανειακό ριζικό σύστημα θυσσανώδες, που εκτείνεται σε βάθος περίπου 30cm στο έδαφος. Όσο η ρίζα κατεβαίνει σε βάθος, τόσο η πυκνότητα της μικραίνει. Έτσι είναι σημαντικό να διατηρηθούν τα θρεπτικά και η υγρασία στην ανώτερη επιφάνεια του εδάφους. Τα εδάφη πρέπει να έχουν καλή δομή και να είναι γόνιμα έτσι ώστε να υπάρξει η μέγιστη ανάπτυξη και η απόδοση της καλλιέργειας. Οι βολβοί συλλέγονται όταν πέσουν οι κορυφές. Για τη παραγωγή βολβού το φυτό δε πρέπει να ανθίζει, διότι η ανθοφορία επηρεάζει αρνητικά τις αποδόσεις. Η ανθοφορία καθορίζεται από το μήκος της ημέρας και απαιτεί χαμηλές θερμοκρασίες (μικρότερες από 14-16°C) και χαμηλή υγρασία.

Κατάσταση σπόρου

Για την μεγιστοποίηση της ανάπτυξης και της καλής εγκατάστασης απαιτείται μια λεπτή ενοποιημένη ζώνη σπόρων. Οι σβόλοι και οι πέτρες θα επηρεάσουν την ανάπτυξη. Επιθυμητή θερμοκρασία εδάφους για τη βλάστηση είναι 15-25°C.

pH

Το pH του εδάφους για την ιδανική ανάπτυξη του κρεμμυδιού είναι 6-7. Όταν το pΗ πέσει κάτω από 5,5, η διαθεσιμότητα Μαγνησίου (Mg) και Μολυβδαινίου (Mo) στα φυτά μειώνεται και όταν το pΗ υπερβαίνει το 6,5, ο Ψευδάργυρος (Zn), το Μαγγάνιο (Mn) και ο Σίδηρος (Fe) καθίστανται ανεπαρκείς.

Οδηγός ανάλυσης εδάφους για τη διάγνωση των διαθέσιμων θρεπτικών ουσιών στο έδαφος

Διαθέσιμα επίπεδα θρεπτικών ουσιών στο έδαφος, ppm

Soil status Phosphorus Potassium Zinc
Very deficient 0-5 <40 <0.3
Deficient 5-9 40-80 0.3-0.5
Intermediate 10-15 80-120 0.5-0.8
Sufficient >15 >120 >0.8

Αναλυτική μέθοδος:Φώσφορος – Olsen διττανθρακικόΚάλιο – Οξύδιο του Αμμωνίου(UC Davis 2016)

Άρδευση Κρεμμυδιού
Άρδευση Κρεμμυδιού

Η καλλιέργεια του κρεμμυδιού απαιτεί 350 με 550 χιλιοστά νερού καθ’ όλη τη διάρκεια του βιολογικού της κύκλου. Συνιστάται η παροχή συχνών, ελαφρών αρδεύσεων, οι οποίες εφαρμόζονται όταν εξαντληθεί περίπου το 25% του διαθέσιμου νερού στα πρώτα 30cm χώματος. Μια συνηθισμένη πρακτική είναι η άρδευση κάθε 2 με 4 ημέρες. Η υπερβολική άρδευση μερικές φορές προκαλεί την εμφάνιση μυκητολογικών ασθενειών στη ρίζα. Η άρδευση πρέπει να διακοπεί 15 με 25 ημέρες πριν τη συγκομιδή. Η άρδευση στο τέλος της καλλιέργειας μπορεί να ωψιμήσει τη συγκομιδή καθώς και να δημιουργήσει ρωγμές στο φλοιό του βολβού (cracking).

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τον συντελεστή καλλιέργειας (kc) που σχετίζεται με την εξατμισοδιαπνοή (ETo) στις απαιτήσεις νερού (ETm) σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης.

Συντελεστής καλλιέργειας (kc)
Συντελεστής καλλιέργειας (kc) που σχετίζεται με την εξατμισοδιαπνοή (ETo) στις απαιτήσεις νερού (ETm) σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης.

Στρεσσογόνοι Παράγοντες

Υδατική καταπόνηση

Τα κρεμμύδια είναι ευαίσθητα στην υδατική καταπόνηση. Παρόλα αυτά τα κρεμμύδια μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μεγάλες περιόδους ξηρασίας, ενώ η διαθεσιμότητα του νερού είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τις μεγάλες αποδόσεις καλής ποιότητας βολβού. Τα κρεμμύδια απαντούν στην υδατική καταπόνηση, μειώνοντας τους ρυθμούς της διαπνοής, της φωτοσύνθεσης και της ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του βολβού, τα κρεμμύδια είναι πιο ευαίσθητα στην υδατική καταπόνηση από τις περισσότερες καλλιέργειες. Τη περίοδο εκείνη η υδατική καταπόνηση μειώνει την απόδοση και το μέγεθος του βολβού. Σε περιόδους ξηρασίας, τα κρεμμύδια είναι πιθανό να χωρίσουν στη μέση ή να σχηματίσουν διπλούς ή και περισσότερους βολβούς.

Αλατότητα

Η καλλιέργεια του κρεμμυδιού είναι ευαίσθητη στην αλατότητα του εδάφους όπως απεικονίζεται στο παρακάτω πίνακα.

Conductivity (mmhos/cm) 1.2 1.8 2.8 4.3 7.5
Yield decrease 0% 10% 25% 50% 100%

Η ενσωμάτωση λιπασμάτων στα σαμάρια φύτευσης πριν από τη σπορά αυξάνει το επίπεδο των διαλυτών αλάτων σε ένα επίπεδο που μπορεί να βλάψει τα φυτά καθώς εμφανίζονται. Μετά την εγκατάσταση, τα κρεμμύδια μπορούν να ανεχθούν υψηλότερα επίπεδα αλατότητας. Τα προβλήματα αλατότητας μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν τοξικότητα ειδικών στοιχείων όπως το Βόριο (Β) ή το Νάτριο (Na), τα οποία συνήθως σχετίζονται με την ποιότητα του νερού άρδευσης.

Τα κρεμμύδια είναι πιο ευαίσθητα στην αλατότητα, το Νάτριο (Na) και το Bόριο (B) από το μαρούλι, το κουνουπίδι, το μπρόκολο και το λάχανο.

Αλατότητα Κρεμμυδιού

Πηγή: Shannon and Grieve (1999)

Συγκομιδή και Αποδόσεις

Τα κρεμμύδια συγκομίζονται τον Ιούνιο-Ιούλιο, όταν τα φύλλα κιτρινίσουν εντελώς και αρχίσουν να ξεραίνονται. Το ξερίζωμα εκτελείται με το χέρι ή με άλλα καλλιεργητικά μέσα. Κατόπιν δένονται σε πλεξούδες και κρεμιούνται σε υπόστεγο η αφήνονται μερικές ήμερες στον ήλιο για να στεγνώσουν. Στη συνέχεια, αποθηκεύονται σε μέρη που επικρατούν ξηρόθερμικές συνθήκες. Μία μέση απόδοση υπολογίζονται τα 2 – 2500 κιλά ξηρών κρεμμυδιών ανά στρέμμα.

Εχθροί και Ασθένειες

  • Περονόσπορος (Peronospora schleideni) προσβάλλει τα κρεμμύδια, ιδίως των σπορείων. Τα προσβαλλόμενα φύλλα κιτρινίζουν και σκεπάζονται με ένα χνούδι πορφυρό, προερχόμενο από τα σπόρια τού μανιταριού αυτού. Ο εν λόγο περονόσπορος είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνος.
  • Η σήψη των βολβών (Botrytis Cinerea). Προσβάλλει τα νέα φυτά των κρεμμυδιών και σκόρδων, των οποίων τα φύλλα κιτρινίζουν και μαραίνονται, οι δε βολβοί σαπίζουν. Οι ρίζες των αρρωστημένων φυτών ολοκληρωτικώς καταστρέφονται από το μύκητα, ο οποίος παράγει στην επιφάνεια του πάσχοντος μέρους σκληρά μαύρα στρογγυλά στίγματα, τα οποία και αποτελούν τα όργανα αναπαραγωγής. Η ασθένεια εξαπλώνεται πολύ γρήγορα και καταστρέφει ολοκληρωτικά την καλλιέργεια. Πρόκειται για μυκητολογική ασθένεια του εδάφους, γι΄αυτό και η καταπολέμηση της είναι πολύ δύσκολη, έως αδύνατη.
  • Ο άνθρακας των κρεμμυδιών (Urocystis Cepulae). Είναι και αυτή μια πολύ ασθένεια σοβαρή η οποία προσβάλλει τα πολύ μικρά φυτά, τα όποια αυτομάτως αποξηραίνονται. Προλαμβάνεται με απολύμανση του σπόρου ή κοκκαριού σε διάλυμα ½% θειικού χαλκού, όπου εμβαπτίζονται επί 1-2 ώρες.
  • Η σκωρίαση των φύλλων. Υπάρχουν δύο ειδών σκωριάσεις πού προσβάλλουν τα κρεμμύδια, η μία οφείλεται στο μύκητα Puccinia allii και ή άλλη στον P. porri. Η πρώτη παρουσιάζεται στα φύλλα ή στο στέλεχος σαν πολυάριθμα καφεκίτρινα μικρά στίγματα, ενώ η δεύτερη σχηματίζει κηλίδες στρογγυλές γεμάτες με σπόρια του μύκητα. Όταν η προσβολή είναι μεγάλη και οι δυο σκωριάσεις προκαλούν σοβαρές ζημίες στην καλλιέργεια των κρεμμυδιών. Προλαμβάνεται ή αναστέλλεται με ραντίσματα βορδιγαλείου πολτού.
  • Η μύγα των κρεμμυδιών (Anthomya ceparum). Είναι μια μικρή μύγα, η οποία γεννά τα αυγά της στα φύλλα των κρεμμυδιών και των σκόρδων. Τα εκκολαπτόμενα λευκά σκουλήκια ανοίγουν τρύπες στους βολβούς τους οποίους και τρώνε, με αποτέλεσμα τη σήψη αυτών και την αποξήρανση των φυτών. Μοναδικός τρόπος καταπολέμησης είναι το ξερίζωμα και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών.
  • Ο κρεμμυδοφάγος ή πρασάγγουρας (Cryllotalpa Vulgaris). Δημιουργεί στοές στο έδαφος κόβοντας τις ρίζες του φυτού, ενώ παράλληλα τρυπά και τους βολβούς με αποτέλεσμα την ξήρανση των φυτών.

Πηγές

haifa-group.com
agrosimvoulos.gr

Λέξεις-Κλειδιά:

Παρόμοια άρθρα