Η ανθεκτικότητα μπορεί να οριστεί και ως η αλλαγή ευαισθησίας του στόχου (έντομο, μύκητας, ζιζάνιο), σε ένα φυτοπροστατευτικού προϊόντος. Το αποτέλεσμα αυτής της μεταβολής, είναι η αδυναμία ελέγχου του πληθυσμού του στόχου. Η ανθεκτικότητα μπορεί να αναπτυχθεί όταν γίνονται συνεχείς εφαρμογές με το ίδιο φυτοπροστατευτικό προϊόν ή κάποιο άλλο, το οποίο όμως έχει τον ίδιο μηχανισμό δράσης.
Για παράδειγμα όταν ένα ζιζανιοκτόνο εφαρμόζεται σε μια καλλιέργεια, είναι πιθανό να επιβιώσει μια μικρή ποσότητα ενός ζιζανίου ως αποτέλεσμα κάποιας μετάλλαξης. Τα ζιζάνια αυτά θα κληροδοτήσουν την συγκεκριμένη μετάλλαξη και στους απογόνους τους. Την επόμενη χρονιά που θα χρησιμοποιήσουμε το ίδιο φυτοπροστατευτικό προϊόν ή κάποιο άλλο το οποίο έχει κοινό μηχανισμό δράσης, το ζιζανιοκτόνο δεν θα είναι το ίδιο αποτελεσματικό σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Αυτό οδηγεί τον καλλιεργητή να αυξήσει τις δόσεις και την συχνότητα εφαρμογής, αυξάνοντας όχι μόνο το κόστος της καλλιέργειας, αλλά ενισχύοντας το μηχανισμό ανθεκτικότητας.
Στις εικόνες δίπλα με πράσινο εμφανίζεται ο άγριος τύπος ενός ζιζανίου και με κόκκινο το ζιζάνιο το οποίο έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε ένα ζιζανιοκτόνο. Εάν γίνει εφαρμογή ενός ζιζανιοκτόνου την πρώτη χρονιά θα είναι αποτελεσματικό στη πλειονότητα του, όμως κάποια ζιζάνια μπορεί να επιβιώσουν (Εικόνα 1). Ως αποτέλεσμα τη δεύτερη χρονιά θα έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό ζιζανίων που θα επιβιώσουν (Εικόνα 2).
Εάν εφαρμόζεται το ίδιο ζιζανιοκτόνο, σταδιακά θα έχουμε λιγότερη παραγωγή σπόρων από τα φυτά που είναι ευαίσθητα στο ζιζανιοκτόνο, σε σύγκρισή με τα ανθεκτικά ζιζάνια. Αυτόματα αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί το ποσοστό των ανθεκτικών ζιζανίων έναντι των ευαίσθητων στη καλλιέργεια μας (Εικόνα 3,4,5).
Λογοθέτης Δημήτρης
Γεωπόνος
